ललितपुर– नेपालमा खुला सिमानाका कारण छिमेकी देशबाट बीउ र बिरुवासँगै रोग पनि भित्रिरहेको छ ।
बीउ आफैँ रोगी हुँदा वा बिरुवासँगै आएको माटोले गर्दा रोग फैलिने गरेको नेपाल कृषि अनुसन्धान परिषद्(नार्क) अन्तर्गतको बाली रोग विज्ञान महाशाखाले जनाएको छ ।
खुला सिमानाका कारण भारतबाट रोगी बिरुवा भित्रने गरेको वैज्ञानिक चेतना मानन्धरले बताइन् । उनले भनिन्, ‘हामीले बिरुवासँगै रोग पनि ल्याएका हुन सक्छौँ ।’ बीउ र बिरुवाबाट माटोजनित रोग भित्रिरहेको हो ।
नेपालमा अहिले हाइब्रिड बीउ धेरै आयात भइरहेको उनको भनाई छ । हाइब्रिड बीउसँगै विभिन्न खालका रोगका जीवाणु भित्रिएको छ । कतिपय रोग हावाबाट पनि सर्ने उनी बताउँछन् । उनी भन्छिन्, ‘तराईमा भारतबाट सजिलै रोग आउन र यताबाट उता फैलन सक्छ ।’ निरोगी बिरुवामा पनि माटो, हावा, पानीलगायतका कुनै एउटा माध्यमबाट रोग फैलिने गर्छ ।
सरकारले अन्य देशबाट आयात हुने र नेपालबाट अन्य देशमा निर्यात हुने बिरुवा तथा बीउको स्वास्थता परीक्षणका लागि कार्यालय स्थापना गरेको छ । तर खुला सिमानाका कारण सबै परीक्षण हुन सकेको छैन । आन्तरिकरुपमा बीउ तथा बिरुवाको स्वस्थता परीक्षण नहुँदा देशको एक ठाउँमा देखिएको रोग सबैतिर फैलने गरेको छ ।
